چرا برای ترجمه نباید به سراغ ابزارهای دیجیتالی بروید

این روزها همه جا رد پایی از فناوری‌های هوشمند دیده می‌شود. یکی از مصادیق نفوذ و رسوخ فناوری‌های دیجیتالی به زندگی، ابزارهای ترجمه دیجیتالی است.

به کمک آنها و با چند کلیک ساده، می‌توانید متنی بلند بالا را به زبان مورد نظر خود ترجمه کنید. شاید شما هم تجربه چنین چیزی را داشته باشید اما دقت کرده‌اید که در بیشتر مواقع، متنی که در چند ثانیه در اختیارتان قرار می‌گیرد، اصلا قابل فهم نیست.

واقعیت این است که بسیاری از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های هوشمند پا به این دنیا گذاشته‌اند تا با هم‌فکری با انسان‌ها بتوانند نتایج بهتری در زمینه‌ای مختلف در اختیارشان قرار بدهند. پس حضور و وجود آنها نباید به معنای حذف انسان از پروژه‌های مختلف باشد. دست‌کم در پروژه‌های ترجمه و نویسندگی هنوز راه درازی تا حذف صد در صدی انسان از سوی ربات‌ها وجود دارد. اما چرا؟

ترجمه لغت به لغت اشتباه است

تقریبا تمام کارشناسان زبان‌های خارجی معتقدند که ترجمه یک متن بدون شناخت بستر و موضوع آن کار غیرممکنی است. علت این است که هر واژه‌ای در زبان انگلیسی و زبان‌های دیگر دارای معانی مختلفی است که فقط با آگاهی از معنای واقعی واژه‌ها در متن می‌توان ترجمه درستی ارائه داد.

ترجمه لعت به لغت، نتیجه جالبی در پِی نخواهد داشت. ضمن اینکه اگر براساس شانس و اتفاق هم معنی تا حدی به مفهوم مورد نظر متن نزدیک شود باز هم جان کلام در ترجمه منتقل نخواهد شد.

 حال تصور کنید که ترجمه مقالات تخصصی و متون خود را به یک ربات ترجمه واگذار می‌کنید و در متنتان تعداد زیادی لغت وجود دارد که تنها یک معنی ندارند. در این صورت، چطور می‌توان به ربات و نرم‌افزار ترجمه اعتماد کرد. بدیهی است که نتیجه‌ای که به شما ارائه می‌شود احتمالا پر از اشکال است و منظور واقعی متن از آن قابل درک نخواهد بود.

فرضا، واژه run را در نظر بگیرید. این واژه در زبان انگلیسی، معانی مختلفی دارد. برای مثال، یکی از معانی آن، دویدن و دیگری هدایت و راه‌اندازی کردن است. یک ربات چطور می‌تواند با توجه به بستر و پیش‌زمینه‌ای که در متن وجود دارد به انتخاب مناسب معنی دست بزند؟

 شاید در آینده چنین چیزی ممکن شود اما در حال حاضر، این مترجمان خبره هستند که می‌توانند به شما برای رسیدن به متنی تمیز و واضح در زبان مورد نظرتان کمک کنند.

ترجمه بدون عنصر احساس، فاقد ارزش است

هر زبانی سرشار از واژه‌ها و عباراتی است که معنایی کنایه‌آمیز، چند پهلو و پیچیده دارند. با چنین وضعیتی، چطور می‌توان از یک ربات فاقد احساس انتظار داشت، متنی را ترجمه کند که تمام ابعاد احساسیِ معانی را به خوبی منتقل می‌کند.

 اگر بخواهید از زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری به عنوان راه و روشی برای برقراری ارتباط با دیگران استفاده کنید، باید به عنصر احساس توجه داشته باشید. احساس در ترجمه باعث می‌شود که معانی از سوی مخاطب بهتر درک شوند.

 رابطه‌ای که در آن معانی به زور و بدون هیچ حس و حالی منتقل می‌شوند، پُر از سؤتفاهم خواهد بود. پس همان‌طور که از ابتدا گفته شد، ربات‌ها و ماشین‌های ترجمه نهایتا می‌توانند به عنوان دستیار برای مترجمان انسانی نقش ایفا کنند. آنها هیچ‌گاه نمی‌توانند جای انسان‌ها را پُر کنند. دست‌کم در حال حاضر که توانایی چنین اقدامی را ندارند.

هزینه ترجمه ماشینی بیشتر از ترجمه انسانی است

شاید تعجب کنید و به نظرتان عجیب باشد اما این واقعیت محض است: هزینه ترجمه ماشینی در بلندمدت بیشتر از ترجمه انسانی است. مثلا فرض کنید، صاحب وبسایتی هستید که از آن برای برقراری ارتباط و جذب مشتریان خارجی هم بهره می‌برید. شاید تصور کنید که برای ترجمه محتوای وبسایت برای مخاطب خارجی نیازی به جذب مترجم انسانی نیست.

در این صورت از یکی از همین برنامه‌های ترجمه ماشینی بهره می‌برید. این برنامه‌ها بدون آگاهی از مفاهیم عمیقی که در جملات و عبارات مختلف وجود دارد، اقدام به برگرداندن واژه‌ها و جملات به زبانی دیگر می‌کنند. نتیجه نهایی قطعا فاقد حس و مفاهیم مورد نظر خواهد بود. در چنین حالتی، مشتریان خارجی سردرگم خواهند شد و نمی‌توانند ارتباطی دقیق و مؤثر با محتوای تولیدی‌تان برقرار کنند.

از دست رفتن هر مشتری می‌تواند ضرری هنگفت به استراتژی‌های فروشتان وارد کند. حال تصور کنید که در همان مرحله نخست از کمک مترجمان خبره بهره می‌برید و متنی ارزشمند در اختیار مشتریان و مخاطبان خود قرار می‌دهید. بدیهی است که چنین ترجمه‌ای به جذب و جلب نظر مخاطبانتان کمک شایانی خواهد کرد.

پس بهتر است، با پرداخت هزینه‌ای اولیه از بروز ضرر و هزینه‌های ثانویه جلوگیری کنید. در موارد دیگری هم می‌توان رد پای هزینه‌های کلان استفاده از ترجمه‌های ماشینی را دید.

مثلا فرض کنید که برای انجام پروژه‌های دانشجویی خود از ربات‌های مترجم بهره می‌برید. نتیجه‌ي به دور از دقت و متن ناکاملی که این ربات‌ها به شما ارائه می‌کنند قطعا نمره خوبی برایتان به همراه نخواهد داشت. نفهمیدن موضوع پروژه، دریافت نمره نامناسب و… هم نوعی هزینه است. پس هزینه ترجمه‌های نامطلوب ربات‌ها بسیار زیادتر از آن است که فکر می‌کنید.

مترجم انسانی قدرت تجزیه و تحلیل دارد

ترجمه دنیای بسیار وسیع و گسترده‌ای است. اگر قرار باشد متن، ویدئو یا هر چیزی را از زبانی به زبان دیگر ترجمه کنید باید با دیدی انسانی و تجزیه و تحلیلی دقیق به آن نگاه کنید. این انسان‌ها هستند که می‌توانند با تجربه‌ای که درباره موضوعات مختلف در دست دارند و قدرت فکر و تحلیل خود، درک درستی از واژه‌ها و جملات یک متن داشته باشند.

حتی مترجمان انسانی که نسبت به موضوع ترجمه از اِشراف کافی برخوردار نیستند هم نمی‌توانند منظور زبان مبدأ را به خوبی و به شکل تمام و کمال به مخاطبان خود ارائه کنند. حال چه برسد به رباتی که به هیچ عنوان بستر و مضمون متون را نمی‌دانند و نمی‌شناسند.

مترجمی می‌تواند به درستی شما را به مفاهیم و جملات صحیح رهنمون کند که از موضوع تخصصی متن اصلی سر دربیاورد. در واقع، با استخدام مترجمانی خبره در زمینه ترجمه متون تخصصی مورد نظرتان، امکان موفقیت نتیجه را به شدت بالا خواهید برد. هر چند گاهی برای ترجمه فوری نیاز است که دست به دامان ربات‌ها و مترجمان ماشینی شوید اما باید بدانید که فعلا هیچ چیز جای انسان‌ها را نمی‌گیرد.

جمع‌بندی نهایی

هر چند که ترجمه انسانی برتر از ترجمه ماشینی است اما یافتن مترجمان و سرویس‌هایی که بتوانند نیاز ترجمه را به خوبی پاسخ دهند بسیار دشوار است.

مجموعه‌هایی که با کمک متخصصان خود در زمینه‌های موضوعی مختلف به مشتریان کمک می‌کنند متأسفانه پرتعداد نیست. اما یکی از این مراکز حرفه‌ای، مجموعه خدمات ترجمه رایت می است که با تعریف دقیق استراتژی‌های ترجمه برای تیم خود، از کمک نیروهای حرفه‌ای بهره می‌برد.

در رایت می، مترجمانی فعالیت می‌کنند که زیر نظر اساتید حرفه‌ای این عرصه تربیت شده‌اند و علاوه بر آگاهی از اصول ترجمه و نگارش در زمینه‌های علمی مختلف از دانش برخوردارند. در رایت می، کار ترجمه‌تان بر عهده کسی قرار می‌گیرد که نسبت به موضوع مورد نظرتان دارای دانش تخصصی است. در این مجموعه، هر متن بارها از سوی کارشناسان حرفه‌ای پالایش و ویرایش می‌شود تا نتیجه‌ای دقیق و درست به دست مخاطب برسد. چه چیزی از این بهتر؟